Η ηλικία μέχρι τα 6 χρόνια θεωρείται κρίσιμη για την μάθηση τα πρώτα κρίσιμα χρόνια παιδικής ανάπτυξης
Η ανάπτυξη του εγκεφάλου, αφορά, τόσο την ταχύτητα δηλαδή τον ρυθμό της ανάπτυξης του, όσο τον τρόπο και την πολυπλοκότητα της λειτουργίας του.
Ο βρεφικός εγκέφαλος μεγαλώνει γρήγορα, αυξάνει το μέγεθος .
Από τα πρώτα χρόνια της ζωής και φαίνεται να σταθεροποιείται σχετικά, μετά τον 6 – 7 ο χρόνο.
Για αυτό το λόγο θεωρούμε ότι η ηλικία των 6 χρονών είναι η ενδεδειγμένη ηλικία έναρξης του σχολείου.
Αυτό ισχύει όμως για τα παιδιά που κατακτούν στην ώρα τους όλα τα στάδια της ανάπτυξης.
Τι γίνεται με αυτά που παρουσίασαν καθυστέρηση λογού.
Με αυτά που δεν μιλούν καθαρά,
Με αυτά που δεν μπορούν να ζωγραφίσουν σύμφωνα με την ηλικία τους
Με αυτά που δεν μπορούν να συγκεντρωθούν;
Τα παιδιά που παρουσιάζουν δυσκολίες στην ανάπτυξη είναι αρκετά είναι περίπου το 10% του μαθητικού πληθυσμού.
Τα πρώτα κρίσιμα χρόνια παιδικής ανάπτυξης καθορίζουν το μέλλον του .
Πως μπορούμε να τα βοηθήσουμε έγκαιρα να αναπτύξουν και αυτά τις ικανότητες τους;
Όλοι γνωρίζουμε ότι η Ανάπτυξη του εγκεφάλου στην νηπιακή ηλικία είναι σημαντική γιατί χαρακτηρίζεται από δυο λειτουργίες, την πλαστικότητα και ευαισθησία.
Τι σημαίνει η πλαστικότητα του εγκέφαλου; Είναι η δυνατότητα του εγκεφάλου να αλλάζει τη δομή του
Όταν μαθαίνει και αποκτά νέες γνώσεις ή όταν προσαρμόζεται στις αλλαγές του περιβάλλοντος,
Όταν αναπτύσσει δηλαδή νέες συνδέσεις μεταξύ των νευρώνων, σαν απάντηση σε εξωτερικά ερεθίσματα.
Η πλαστικότητα του εγκεφάλου δεν περιορίζεται στα 5 πρώτα χρόνια της ζωής,
Οπως πιστεύαμε παλαιότερα, αλλά διατηρείται, σε μικρότερη ίσως ένταση, και στην εφηβεία αλλά και στην ενήλικο ζωή.
Τι είναι η ευαισθησία του εγκέφαλου; Σημαίνει ότι σε κάποια στάδια της ανάπτυξής του ο εγκέφαλος είναι πιο δεκτικός σε εξωτερικά περιβαλλοντικά ερεθίσματα ,μαθαίνει δηλαδή, πιο γρήγορα και πιο εύκολα, από ότι σε άλλα στάδια.
Τα πρώτα κρίσιμα χρόνια παιδικής ανάπτυξης η μάθηση επηρεάζεται ισχυρά από το συναίσθημα
Πως γίνεται αυτό; Αμέσως μετά την γέννηση παρατηρείται στον εγκέφαλο, όχι μόνο ταχεία αύξηση των νευρικών συνάψεων (δηλ. Συναπτογέννεση) αλλά παράλληλα, παρατηρείται και απώλεια νευρικών συνάψεων.
Πρόκειται για τη διαδικασία του «κλαδέματος» των συνάψεων που ονομάζεται «Pruning» και θεωρείται ότι αποτελεί σημαντικό παράγοντα της εξωμήτριας διαμόρφωσης του εγκεφάλου μας.
Αφού συμβαίνει εξωμήτρια, μετά τη γέννηση, επηρεάζεται όπως είναι αναμενόμενο, από το περιβάλλον.
Φαίνεται λοιπόν ότι ο εγκέφαλος, προσαρμοζόμενος στο εξωτερικό περιβάλλον, μειώνει-(κλαδεύει) τις συνδέσεις εκείνες που δεν του χρειάζονται και δεν χρησιμοποιούνται ενώ ενισχύει μόνο αυτές που του είναι χρήσιμες γιατί τις χρησιμοποιεί.
Απαλλάσσεται με αυτό τον τρόπο από τις λειτουργικά περιττές και άχρηστες συνάψεις που δεν χρησιμοποιεί.
Ενα απλό καθημερινό παράδειγμα που όλοι μας γνωρίζουμε είναι η ξένη γλώσσα «όταν δεν την χρησιμοποιούμε συχνά .
Ο εγκέφαλος θεωρεί ότι δεν μας είναι σημαντική για την καθημερινή μας ζωή .
Έτσι οι εγκεφαλικές συνάψεις που την κρατούσαν σε εγρήγορση στην μνήμη μας αρχίζουν σιγά – σιγά να εξασθενούν και να κόβονται.
Γίνεται κλάδεμα, «αφού δεν τις χρησιμοποιείς θα τις χάσεις».
Λέγεται χαρακτηριστικά για να τονιστεί ότι οι πρώιμες εμπειρίες των παιδιών διαμορφώνουν όχι μόνο τη λειτουργία, αλλά και τη δομή του εγκεφάλου τους.
Από την ενδομήτρια ζωή μέχρι και τα 6 χρόνια παρατηρείται μια ταχεία αύξηση των συνάψεων που παρατηρείται τα πρώτα 5-6 χρόνια της ζωής
Η οποία όμως ακολουθείται από επιλεκτική απώλεια νευρικών συνάψεων κλάδεμα μέχρι τον 14ο χρόνο.
Ο εγκέφαλος μας αδρανοποιεί τις συνάψεις που δεν χρησιμοποιούνται για αυτό και οι πρώιμες εμπειρίες είναι καθοριστικές για τη ζωή μας.
Προσφέρετε στο παιδί σας από τις πρώτες μέρες μετά την γέννηση δραστηριότητες και παιχνίδια που ακονίζουν το εγκέφαλο
Διαβάστε περισσότερα για την πλαστικότητα του εγκέφαλου ώστε να ήσαστε ενημερωμένος
